İstanbul artık metropoli de geçti, neredeyse ülke gibi. İstanbul’da bugün değil av yapmak, yan yana yürümek bile çok zor.
İstanbul boğazlar nedeniyle, Avrupa Kuş göç yollarında çok önemli bir merkezdir. Kuş gözlemcilerin, kuş bilimcilerin gözbebeğidir. Her yıl milyonlarca göçmen kuş boğazlardan gelir, geçer.
Ancak; günden güne nefes alınmayacak hale gelen, çarpık yapılaşma, gökdelenler, havalimanları bu göçleri, doğal hayatı tehdit ederken… Şimdi daha büyük tehlike belirdi, “Kanal İstanbul.”
Evet, Kanal İstanbul hayata geçtiğinde, doğal hayatın felaketi olacağı bilim adamlarınca dile getiriliyor.
Neyse bu konu bizi aşar.
Peki İstanbul’da yaban hayatı ve avcılık nasılmış? 1945’te yayınlanan Av ve Deniz Sporları dergisinde bir yazı ilgimi çekti, bazı bölümlerine beraber bakalım.
***
İstanbul’da av merakı padişahlara kadar uzanır, İkinci Abdülhamit döneminde zirveye çıkmış.
Av mevsimi başladı mı, Tatavla’dan, Beyoğlu’nda, Samatya’dan, Arnavutköy’den, Bakırköy’den Rum ve Ermeni avcılar ve zenginler avlaklara doluşuyordu.
Bunlar, Esnaflar, Kundura tamircileri, berberler ve tulumbacılar gibi çeşitli meslekten avcılardı, çoğu Siyavuşpaşa çiftliği, Büyük ve Küçük çekmece civarında kamp kurarlardı.
Eyüp Sultan’dan, Topkapı’dan, Ramiz’den, Kartal’dan yola çıkan Türk avcılar içinde, Mısırlı Prensler ve Prensesler, İzzet Paşa ve Gürcü Neşet Paşa en şöhretlileri idi.
Ayrıca, Moda’da, Boğaziçi’nde, Adalar’da ki ahali içindeki av meraklıları çoktu, bunlar av mevsiminde Kartal’ı, Samanlığı tararlar, tavşan avlamak için Pendik ve Tuzla avlaklarına kadar giderlerdi.
***
Üstad Ahmet Rasim, o devrin avcıların mizahi yönünü ele alıyor ve anlatıyor.
Avcı deyipte geçmeyelim, Moda… avcıları, doğa, kırda, bayırda, sahilde, denizde, çiftliklerde bile yakalamıştır.
Alafranga giyinenler; Başlarında Karadağ kalpakları, üzerlerinde seten veya başka kumaştan yapılan kravatlı bir gömlek, gömlek üstünde hem arkadan hem önden cepli ceket, altta pantolonumsu bir şey, ayaklarında alafranga terlik, belleri fişeklik kemerli, yanında bıçağa benzer zincire bağlı bir çakı.
Avcının gözünde gözlük gözlük varsa, değmeyin keyfine.
***
Sivrisinek’ten, tahtakurusundan, pire’den, tatarcık’tan, tren seslerinden zar zor uyumaya çalışan Bakırköy ve civarındaki ahali, av mevsimi gelince de sabah uykusundan tüfek sesleri ile fırlar.
Silahlarını omuzlayan bu av meraklıları köyün hududunu aşar aşmaz... Önüne gelen, havada uçan, yerde kaçan ne görürlerse ateş ederler.
Yaban veya Ehli hayvanları ayırt etmezler, tavuk, horoz, hindi’ye ateş ettikleri gibi, güvercin, üveyik, sarıasma, serçe, sığırcık, arı kuşu, tarla kuşu hiç fark etmez.
Tüfek, “Dan” veya “Bum” der demez… Avcısına göre iri, şişman, zayıf, şapkalı, fesli, külahlı, potinli, çarıklı bir vücut koşar, vurabildiyse avını alır.
ARI İLE ŞAHİN AVI
Vaktiyle adamın biri, özel suretle bir arı yetiştirmişti, Arıyı uzun bir kamışın içinden salar, arı hemen uçup gider, az sonra koca bir Şahin’in yere düştüğü görülür.
Arı’nın bu hünerini herkes merak ediyordu. İş zamanın padişahına kadar aksetti.
Avıcı’yı saraya çağırdılar. Padişah sordu “küçücük bir arıyla koskocaman şahin’i nasıl avlıyorsun?”
Avcı anlattı…
“Arı uçar uçmaz, Şahin’in üstüne çullanır, iki gözünü birden çıkarır, Şahin etrafını göremeyince, öteye beriye çarpa çarpa yere düşer. İşte benim yetiştirdiğim arını marifeti budur.”
Padişah, hemen avcının vurulmasını irade etti, sebebini soranlara şöyle dedi;
“Madem ki küçüğü büyüğe saldırtmanın yolunu bulmuş, bu herif bir gün beni bile tahttan indirir.”
GÜNÜN SÖZÜ:
“Ava gelmez kuş olmaz,
Başa gelmez iş olmaz.”
(Kuşlar avlanmaktan kurtulamazlar, insanlarda başlarına ne zaman ne geleceğini bilemezler.)
Tüm okurlarımın mübarek Kurban Bayramını kutlarım.
